Page 18 - Πρακτικά εκδήλωσης με θέμα: "Ο ελληνικός και οικουμενικός λόγος του Καβάφη"

ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΩΣΤΑ ΚΑΒΑΦΗ – 3/8/2013

Ο Καβάφης παίρνει στα χέρια του τα ταριχευμένο, σαν
αιγυπτιακή μούμια ιστορικό υλικό και κατά τις συνταγές αρχαίων

Ελληνοσύριων μάγων του δίνει πάλι πνοή, ξανακάνοντας την αόριστη μνήμη
γεγονός απτό και ζέον.

Ο Καβάφης χρησιμοποίησε την ποιητική γλώσσα με τον ίδιο

τρόπο που ο ήρωας χρησιμοποιεί την ιστορική πραγματικότητα. Δηλαδή με
περίσκεψη, με την έντεχνη απόκρυψη οποιουδήποτε άλλου εναλλακτικού

μοντέλου. Η αλήθεια στην ποίηση, όπως βέβαια και στην ιστορία, είναι η
πειστική μοναδικότητα, η εξαγνιστική καθιέρωση του μονολιθικού ψεύδους.

«Ο Αντώνης με αγάπησε κι εγώ τον αγαπούσα. Και μ’ έδωκε το

λόγο του πως άλλην δε θα πάρει, αλλ’ ήτανε πτωχός πολύ κι είχεν
υπερηφάνεια, γι’ αυτό σηκώθη κι έφυγε μ’ ένα άτυχο καράβι, με τον σκοπό να

βρει δουλειά, μια τέχνη ν’ αποκτήσει. Να γίνει ναύτης ήθελε και πλοίαρχος μια
μέρα, κι έπειτα να στεφανωθεί μ’ ήσυχη την καρδιά του».

Αυτό το ποίημα που φέρει τον τίτλο «Ένας έρως» και που

ακούγεται λίγο σαν απόηχος ενός Βαλαωρίτη ή ενός Τερτσέτη, ή ακόμη και
ως παρωδία δημοτικού τραγουδιού ή της παλιάς ρομαντικής ποίησης, όσο και

αν φαίνεται περίεργο, ανήκει στον Καβάφη και είναι μάλιστα γραμμένο το
1896, μόλις ένα χρόνο δηλαδή πριν γράψει σε ηλικία 34 ετών, τα περίφημα

«Τείχη», το πρώτο από το corpus των 154 ποιημάτων που τα σφραγίζει το
γνωστό και εμφανώς αναγνωρίσιμο προσωπικό του ύφος.

Ο Καβάφης υπήρξε τυχερός που έζησε, που επέζησε ως τα 70

του. Αν είχε χαθεί νέος όπως τόσοι και τόσοι ποιητές που όμως πρόλαβαν ν’
αφήσουν πίσω τους έργο σημαντικό, από τον Ρεμπώ που έπαψε να γράφει

στα 20, τον Λωτρεαμόν που πέθανε στα 24 και το Νοβάλις στα 29, ως τον
Καρυωτάκη που χάθηκε στα 32 του και το Γιώργο Σαραντάρη στα 33, αν

λοιπόν ο Καβάφης είχε χαθεί νέος, θα είχε εξαφανιστεί παντελώς και τ’ όνομά
του από τις δέλτους της γραμματολογίας μας.

Κανείς δε μπορεί να εικάσει με βεβαιότητα πού οφείλεται αυτή ή

απότομη στροφή ακριβώς στο μέσον του βίου του –nel mezzo del cammin-
στο μεσοστράτι, όπως λέει ο πρώτος στίχος της «Θείας Κωμωδίας» του

Δάντη, από τα ασήμαντα, μερικά θα λέγαμε σχεδόν αστεία στιχουργήματα

17