Page 21 - Πρακτικά εκδήλωσης με θέμα: "Ο ελληνικός και οικουμενικός λόγος του Καβάφη"
P. 21
ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΩΣΤΑ ΚΑΒΑΦΗ – 3/8/2013
Ένα μονάχα υποκοριστικό, τα περίφημα εκείνα «κεράκια»,
μέσα σε τόσες εκατοντάδες στίχους, αρκεί για να δείξει την έστω
υποσυνείδητη αποστροφή του ποιητή για κάθε τι μικρό, για κάθε τι που από
τη φύση του τάχθηκε στη μικρότητα αλλά και για εκείνον που από τη μοίρα
ξέπεσε και εκφυλίστηκε.
Τριγύρω μαίνονται τα παραθετικά στον ύψιστο βαθμό,
ντύνοντας το φασματικό κορμί του ήρωα στα ζωηρά χρώματα των διακριτικών
του, τεντώνοντας τις συμφραζόμενές του καταστάσεις στην αντοχή του
ακραίου. Οι επιθετικοί προσδιορισμοί στον Καβάφη, είναι προσδιορισμοί
αμφίσημα επιθετικοί. Αφ’ ενός προσδιορίζουν απόλυτα το ουσιαστικό τους,
προδιαθέτοντας τον αναγνώστη με τρόπο καταλυτικό και ταυτόχρονα σχεδόν
επιθετικό.
Η δραματική αντιπαράθεση των αντιθέτων, απαιτεί εδώ την
άρση των πάντων στον υπερθετικό, προκειμένου η σύγκρουση να πετύχει την
έκκληση της υψηλότερης δυνατής θερμότητας. Η κοινωνία της Καβαφικής
ποίησης, είναι δομημένη πάνω σε μια κλίμακα εμφανώς διαβαθμισμένη, έστω
και αν η ταξική ας πούμε αυτή διαστρωμάτωση δε βασίζεται σε κριτήρια
οικονομικά.
Πρόκειται κυρίως για μια κλίμακα κοσμική, όπου η έννοια της
διάκρισης και της κοινωνικής προβολής, αναγορεύεται σε ζητούμενο και
ιδανικό και όπου η επωνυμία στραφταλίζει σα δέρας χρυσό. Τα πρόσωπα
που παρελαύνουν από τους στίχους του, στοιχίζονται όλα πίσω από το όραμα
κάποιας διαφοράς, που θα νομιμοποιήσει την απόσπαση και την απόστασή
τους από την ανώνυμη μάζα, ανταλλάσσοντας το είναι τους με κάποιο έχειν
και υψώνοντάς τα στο χώρο του απρόσιτου.
Εκείνο που έχει σημασία, δεν είναι τόσο η αρετή τους όσο η
κοινωνική εξαργύρωση αυτής της αρετής, η ομορφιά, η ευγενική καταγωγή, η
μόρφωση και η σοφία, η δύναμη και ο πλούτος, ακόμα και η ικανότητα σε μια
τέχνη. Όλα αυτά προσφέρονται λατρευτικά, σχεδόν τελετουργικά στο θεό του
απρόσωπου επαίνου.
Ο Καβαφικός ήρωας είναι εκλεκτός, λιγότερο γιατί τον έχει
εκλέξει η μοίρα, ή έστω η αριστοκρατική προτίμηση του ποιητή και
περισσότερο γιατί η εκλογή αυτή έχει επικυρωθεί από την κοινή αναγνώριση.
20