Page 35 - Πρακτικά εκδήλωσης με θέμα: "Ο ελληνικός και οικουμενικός λόγος του Καβάφη"

ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΩΣΤΑ ΚΑΒΑΦΗ – 3/8/2013

Πέρα από αυτά τα μάλλον κακοπροαίρετα ιδιωτικά
στιχουργήματα που πιθανώς διακινούνταν χέρι με χέρι, οι αθηναϊκοί

λογοτεχνικοί κύκλοι δεν ασχολούνται εμφανώς με παρωδίες καβαφικών
ποιημάτων, έχοντας παραχωρήσει την κεντρική δραστηριότητα σε αμιγείς

ευθυμογράφους, όπως π.χ. ο Πολ Νορ από τον οποίο προέρχονται οι
περισσότερες δημοσιευμένες παρωδίες κατά τα έτη 1927-1933 και είναι

εξάλλου γνωστή και ανεγνωρισμένη η στιχουργική δεξιοτεχνία που διέθετε ο
Νορ για σατιρικά και λογοπαικτικά κείμενα.

Η μεταθανάτια πρώτη συγκεντρωτική έκδοση των Καβαφικών

ποιημάτων το 1935 και κυρίως η μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο αθηναϊκή
επανέκδοση όπως ανέφερα, των ποιημάτων του, καθιστά την ποίησή του

περισσότερο γνωστή στο ευρύ κοινό. Ήδη από το 1947 έχουμε ένα πρώτο
δείγμα αυτής της αφομοίωσης, όταν στο βιβλίο του «Παροιμιακές φράσεις

από την Ιστορία και τη Λογοτεχνία», ο Μανόλης Τριανταφυλλίδης καταγράφει
και σχολιάζει ως παροιμιακές φράσεις, Καβαφικούς στίχους από τα ποιήματα

«Θερμοπύλες», «Ιθάκη» και «Περιμένοντας τους βαρβάρους».

Η φωνή του ποιητή γίνεται κοινόχρηστος λόγος για καθημερινή
συνεννόηση. Ο παραδειγματικός και διδακτικός τόνος του φαίνεται να ταιριάζει

πια σε όλες τις εποχές και σε όλα τα περιστατικά, κυρίως τα δημόσια. Η απλή
χρήση Καβαφικών στίχων χωρίς την παραμόρφωση της παρωδίας αυτή τη

φορά, ανακινεί και επιτυγχάνει αντιστοιχίες του παρελθόντος με το παρόν.

Φέρνω μόνο δύο παραδείγματα: Όταν το ‘64 τελούνται στην
Αθήνα οι γάμοι της τότε πριγκίπισσας Σοφίας με τον τότε διάδοχο του

ισπανικού θρόνου Χουάν Κάρλος, εφημερίδες δημοσιεύουν χωρίς κανένα
σχόλιο το ποίημα «Αλεξανδρινοί βασιλείς». Τις ίδιες μέρες, δημοσιεύεται σε

άλλη εφημερίδα το ποίημα «Από γυαλί χρωματιστό». Και την επόμενη χρονιά,
όταν ξεσπά η πολιτική αποστασία, δημοσιεύονται σε περιοδικό φωτογραφίες

των εμπλεκομένων πολιτικών και δίπλα στις φωτογραφίες αυτές παρατίθενται
αυτούσιοι Καβαφικοί στίχοι οι οποίοι ταιριάζουν απόλυτα στην περίπτωση.

Κατά τις επόμενες δεκαετίες, πολλαπλασιάζεται η χρήση και

κατάχρηση Καβαφικών στίχων σε εφημερίδες και περιοδικά πάσης φύσεως με
αφορμή ποικίλα γεγονότα καλλιτεχνικά, προσωπικά, αθλητικά, κοινωνικά. Με

αυτή την τακτική φτάνουμε στο φαινόμενο που εξακολουθεί μέχρι και σήμερα,
το οποίο πολύ έγκαιρα ο Ξενοφών Κοκόλης επέγραψε ως “Cavaphis vulgatus

34